سکولاریسم در قزاقستان: چارچوب قانونی و چالش های عصرما

  این اصل اساس تضمین برابری و عدالت در یک کشور چند ملیتی و چند مذهبی یعنی قزاقستان است. سکولار بودن دولت تعیین کننده نگرش بی طرفانه آن نسبت به دین و مسائل مذهبی است که به ویژه برای حفظ هماهنگی و هماهنگی اجتماعی اهمیت دارد.

 ۱.     سکولاریسم به عنوان اصل اساسی سیاست دولت

قانون اساسی جمهوری قزاقستان آزادی مذهب را برای هر شهروند تضمین می کند، اما در عین حال بر ماهیت سکولار دولت تأکید می کند. طبق قانون اساسی، دولت نباید در مسائل دینی دخالت کند و انجمن های مذهبی باید از دولت جدا شوند. این ماده تضمین می کند که هیچ دینی نمی تواند مدعی موقعیت مسلط در سیاست دولت باشد و آزادی مذهبی شهروندان باید در چارچوب قوانین سکولار رعایت شود.

سکولار بودن دولت نیز با هدف حفظ وحدت ملی و جلوگیری از درگیری بر اساس دلایل مذهبی است. در یک جامعه چند ملیتی که در آن نمایندگان مذاهب مختلف زندگی می کنند، حمایت از موضع بی طرف دولت در رابطه با همه جنبش های مذهبی که به حفظ صلح و ثبات اجتماعی کمک می کند، مهم است.

 ۲.     چارچوب قانونی تنظیم کننده فعالیت های مذهبی

 یکی از قوانین اصلی قانونی که مسائل مربوط به سکولاریسم و ‌فعالیت های مذهبی در قزاقستان را تنظیم می کند، قانون "فعالیت های مذهبی و انجمن های مذهبی" است. این قانون ضوابط برگزاری مراسم مذهبی و فعالیت های تبلیغی را در کشور تعریف می کند. به ویژه انجام مناسک دینی، مراسم و فعالیت های تبلیغی در قلمرو ارگان های دولتی و سازمان های آموزشی، به استثنای مؤسسات آموزشی دینی را ممنوع می کند.

 هدف این قانون حمایت از حقوق شهروندان برای آزادی مذهب است، اما در عین حال اقداماتی را برای جلوگیری از تأثیر باورهای دینی بر روند آموزشی و فعالیت‌های نهادهای دولتی ارائه می‌کند. بنابراین، مؤسسات آموزشی باید در مسائل دینی بی‌طرف بمانند و به دانش‌آموزان اجازه دهند بدون تأثیر افکار و اعمال دینی به دانش عینی دست یابند.

 ۳.     نقش سکولاریسم در نظام آموزشی

 آموزش سکولار یک عنصر مهم از سیاست دولتی قزاقستان است که هدف آن تضمین فرصت های برابر برای همه دانش آموزان، صرف نظر از اعتقادات مذهبی آنهاست.

در یک آموزش سکولار، دانش آموزان بر اساس اصول علمی به جای تعصب مذهبی، که تفکر انتقادی و درک عینی از جهان را ترویج می کند، دانش دریافت می کنند.

 قانون جمهوری قزاقستان همچنین برای دانش‌آموزان در مؤسسات آموزشی متوسطه لباس اجباری در نظر گرفته است که بر ماهیت سکولار آموزش تأکید دارد. به طور خاص، دستور شماره ۲۶۱۷ وزارت آموزش و پرورش و علوم جمهوری قزاقستان در تاریخ ۱۴ ژانویه ۲۰۱۶ ایجاب می کند که لباس فرم مدارس حاوی عناصر مرتبط با وابستگی مذهبی نباشد. هدف این قانون حذف هر گونه نشانه ظاهری از تفاوت اجتماعی یا مذهبی در بین دانش آموزان است و در نتیجه زمینه بازی برابر برای همه دانش آموزان ایجاد می شود.

 ۴.     زمینه تاریخی سکولاریسم در قزاقستان

 تاریخ سکولاریسم در قزاقستان ارتباط تنگاتنگی با دوره شوروی دارد، در زمان اتحاد جماهیر شوروی، مذهب از زندگی عمومی بیرون رانده شد و انجمن های مذهبی تحت کنترل شدید دولت قرار داشتند. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، قزاقستان با وظیفه ایجاد مدل جدیدی از روابط بین دولت و مذهب مواجه شد. در نتیجه، سیستمی از قوانین سکولار ایجاد شد که ماهیت چند ملیتی و چند مذهبی کشور را در نظر می گیرد و تعادل بین آزادی مذهب و سکولار بودن دولت را تضمین می کند.

میراث اتحاد جماهیر شوروی همچنین بر برداشت عمومی از مسائل مذهبی تأثیر گذاشت. به ویژه، بسیاری از قزاقستانی ها سکولاریسم را شرط لازم برای جلوگیری از افراط گرایی مذهبی و حفظ نظم عمومی می دانند. این توضیح دهنده محدودیت های شدید فعالیت های مذهبی در نهادهای دولتی و سازمان های آموزشی است که با هدف تضمین یک محیط آموزشی بی طرف است.

 ۵.     سکولاریسم و ‌چالش های مدرن

 سکولاریسم در قزاقستان با تعدادی چالش معاصر از جمله رادیکالیزه شدن جوانان، نفوذ جنبش های مذهبی جهانی و افراط گرایی مذهبی مواجه است. این مشکلات دولت را ملزم به اتخاذ تدابیر اضافی برای حفاظت از ماهیت سکولار آموزش و جلوگیری از نفوذ مذهبی بر جوانان می کند.

 یکی از این اقدامات، تقویت کنترل بر فعالیت های تشکل های مذهبی و مبلغان است. به ویژه، دولت قوانین سختگیرانه ای برای ثبت انجمن های مذهبی و کسب مجوز برای انجام فعالیت های تبلیغی وضع کرد. این اقدامات با هدف جلوگیری از گسترش افکار افراطی و تضمین امنیت عمومی انجام می شود.

 علاوه بر این، قزاقستان فعالانه با سازمان های بین المللی و سایر کشورها در مبارزه با افراط گرایی مذهبی و تروریسم همکاری می کند. به عنوان بخشی از این همکاری، برنامه های آموزشی با هدف ایجاد نگرش انتقادی در بین جوانان نسبت به رادیکالیسم مذهبی و تبلیغ افراط گرایی انجام می شود.

 نتیجه گیری و چشم انداز

 سکولاریسم مهمترین اصل سیاست دولتی در قزاقستان است که برابری و عدالت را در یک جامعه چند ملیتی تضمین می کند. قانون تنظیم کننده فعالیت های مذهبی و ماهیت سکولار آموزش با هدف حمایت از حقوق شهروندان برای آزادی مذهب، اما در عین حال جلوگیری از تأثیر باورهای دینی بر سیاست عمومی و فرآیند آموزشی است.

در چارچوب چالش های جهانی مرتبط با افراط گرایی مذهبی و رادیکالیزه شدن جوانان، ماهیت سکولار دولت حتی بیشتر مرتبط می شود. قزاقستان به توسعه چارچوب قانونی خود و اتخاذ تدابیری برای حفظ امنیت و ثبات عمومی ادامه می دهد. در آینده، احتمالاً اقدامات بیشتری برای تقویت سکولاریسم در آموزش و زندگی عمومی انجام خواهد شد.

  نویسنده:  اوکنوف علی (پژوهشگر دینی) Ph . د. دانشجوی دکتری ENU به نام. L.N. گومیلیوف

ترجمه و تهیه کننده: کارشناس فرهنگی قزاقستان

منبع:https://kazislam.kz/ru/svetskost-v-kazahstane-pravovye-ramki-i-vyzovy-sovremennosti